Bedrijventerrein Keiberg-Vossem in Tervuren
Welkom op Keiberg-Vossem, een toekomstig bedrijventerrein in Vlaams-Brabant. Interleuven ontwikkelt de site in samenwerking met de gemeente Tervuren. Het hemelwater dat hier op de bedrijfsdaken en wegen zal vallen, wordt er opgevangen in een grote open buffer en krijgt ter plekke een tweede leven. De Watergroep werkt het water op tot een geschikte kwaliteit en biedt het aan de bedrijven aan als huishoudwater voor niet-drinkwatertoepassingen, zoals het toilet doorspoelen, infrastructuur reinigen en processen die een lagere waterkwaliteit aanvaarden. Is er gezuiverd hemelwater extra? Dan wordt het in de ondergrond gepompt om de watervoerende laag aan te vullen. Bij droogte kan dan een beperkte hoeveelheid van het aangevulde grondwater opnieuw gewonnen worden om het huishoudwaternetwerk te voeden.
Zo reilt en zeilt het in Tervuren
Het bedrijventerrein van Keiberg-Vossem ligt in beschermingszone type III van een grondwaterwinning voor drinkwaterproductie. Dat betekent dat het volledig uit den boze is om mogelijk verontreinigd hemelwater te infiltreren. Daarnaast kent het stroomgebied een historiek van wateroverlast en erosie.
Het hemelwater collectief opvangen, lokaal zuiveren en weer aanbieden, komt zo tegemoet aan de specifieke context van deze site. We vermijden om potentieel verontreinigd hemelwater oppervlakkig te infiltreren, we houden water zoveel mogelijk ter plaatse vast én gebruiken het om stroomafwaarts overlast te vermijden. De ecologische inrichting van de regenwaterbuffer biedt tegelijk een landschappelijke meerwaarde voor de omgeving.
Het bedrijventerrein zal zo’n 4,5 hectare verharde oppervlaktes aan elkaar rijgen van daken en wegen. Dat hemelwater zou normaal afstromen richting riolering. Door het water gezamenlijk lokaal op te slaan in een buffer en te zuiveren, kunnen we het toch zinvol inzetten voor hergebruik of infiltratie.
Het hemelwater uit de buffer wordt opgewerkt tot een hogere kwaliteit geschikt voor huishoudelijke toepassingen die geen drinkwaterkwaliteit vereisen. Een tweede distributienet stelt het huishoudwater beschikbaar aan de bedrijven op het terrein. Het teveel aan behandeld hemelwater wordt in een watervoerende laag in de bodem geïnjecteerd via een boorput. Bij droogte kunnen we die opgeslagen reserve aanspreken door water op te pompen via dezelfde boorput.
De collectieve buffer van het bedrijventerrein wordt slim aangestuurd, als alternatief voor een statische knijp dat het water vertraagd afvoert richting riolering. Hier helpen sensoren en een automatische knijp om het watervolume optimaal te sturen voor meer buffercapaciteit. Zo kunnen we het waterniveau gericht dirigeren doorheen de seizoenen, en zelfs op basis van de (voorspelde) neerslag. Is er hevige regen op komst, dan laat je het bekken (deels) leegstromen om plaats te maken. Weinig regen op de radar? Dan benutten we de maximale capaciteit om water te stockeren. Die slimme sturing wordt uitgevoerd in een project van Slimme Regio Vlaams-Brabant, getrokken door het Leuvense bedrijf Sumaqua.
Om het project Keiberg-Vossem te waar te maken nam Interleuven met succes deel aan de subsidie-oproep van Proeftuinen Droogte. Interleuven maakt het ontwerp en legde de infrastructuur aan; De Watergroep coördineerde de aanleg van de waterdistributienetten en de bouw van de waterbehandelingsinstallatie. Na opstart baat het drinkwaterbedrijf ook de technische installatie voor waterbehandeling uit en zal op dat moment in opdracht van de lokale bedrijventerreinorganisatie werken. De ontwikkelaar roept die lokale vennootschap in het leven om onder meer de collectieve (water)infrastructuur te beheren.
In het verleden hadden we hier problemen met erosie en mogelijke overstroming naar de woonwijk. De nieuwe ontwikkeling sluit die risico’s uit en creëert een duurzame en verademende plek voor industrie, mens en natuur. Als publieke ontwikkelaar geloven wij dat een bedrijventerrein het ideale schaalniveau is om samen een project aan te pakken.
Coördinator bedrijventerreinen bij Interleuven
Waar zit de winst?
De slimme ingrepen op het toekomst bedrijventerrein in Tervuren halen het onderste uit de kan voor het beschikbare hemelwater. We houden het ter plaatse vast en kunnen het lokaal nuttig inzetten. Bedrijven krijgen een duurzame waterbron ter beschikking, als alternatief voor kostbaar drinkwater en kwetsbaar, moeilijk vergund grondwater. Zelf regenwater of grijs water opvangen en hergebruiken vraagt dan weer een grote inspanning of kost, want je moet regenwater afkoppelen van afvalwater of technologie aankopen om afvalwater te zuiveren voor hergebruik.
Collectieve waterprojecten kunnen we zowel bij publieke als private ontwikkelingen opzetten. Het helpt ons om watercyclus sneller te sluiten, en de robuustheid van het lokale watersysteem een stuk op te krikken.
Manager businessontwikkeling bij De Watergroep
Op jaarbasis verwerkt het collectief hemelwatersysteem gemiddeld ongeveer 25.000 m³ afstromend hemelwater. Door optimale sturing van de inname en hemelwaterbehandeling kan het grootste deel ter plaatse gehouden worden, deels om direct aangeboden te worden op het tweede distributienet. Het surplus vindt een bestemming in de ondergrond voor later gebruik. We zien erop toe dat het grondwater steeds een positieve balans opmaakt: er wordt op jaarbasis in principe altijd meer ingepompt dan er wordt uitgehaald. De infiltratie beschermt ook de stroomafwaartse gebieden tegen wateroverlast van het bedrijventerrein.
De omgeving van de collectieve buffer geeft de werknemers en omwonenden bovendien een toegankelijke groenblauwe verpozingsplek.
De collectieve aanpak in Tervuren verdeelt taken tussen partijen en beperkt de tijd, inspanning en kost om steeds individueel in te staan voor waterzekerheid. Samen een concreet systeem delen cultiveert bovendien vertrouwen, en bouwt goede buren en een duurzame lokale gemeenschap.
Op Keiberg-Vossem kunnen we nu dezelfde ruimte met drie keer zoveel winst gebruiken. Zo is er plaats voor veilig watergebruik, voor weerbaarheid tegen droogte en voor natuurbeleving.
Coördinator bedrijventerreinen bij Interleuven
Duik dieper
- Lees meer over de lopende projecten en subsidiemogelijkheden van Proeftuinen Droogte.
- Leer meer over de duurzame terreinontwikkeling via de projectwebsite of de Kanaal Z-reportage.
Toegepaste acties
