Vul grondwater aan met oppervlaktewater

Om een MAR-project te kunnen opstarten moet een geschikte watervoerende laag en waterbron beschikbaar zijn. Via de DOV-Verkenner kun je de locaties van watervoerende pakketten in jouw buurt te verkennen. Maar is de lokale geologie ook geschikt voor MAR? Hiervoor neem je best contact op met een gespecialiseerd studiebureau. Factoren zoals bodemtype en terreincondities bepalen vervolgens welke MAR-technieken kunnen worden toegepast op een specifieke locatie. Zo is het bijvoorbeeld zinloos om extra water te infiltreren bij een kwelgebied waar grondwater aan het oppervlak komt. Waar is het dan wel zinvol? Het is efficiënt om grondwater te infiltreren in hoger gelegen gebieden met permanent onverzadigde bodems. Het water dat infiltreert is dan langer onderweg naar de waterloop, en blijft zo een hele tijd opgeslagen in de bodem.  

Grondwater aanvullen met ander water dan regenwater doe je niet zomaar. Om effectieve acties te nemen is het van belang een grondig inzicht te hebben in de lokale hydrogeologische context, zoals de doorlatendheid van de ondergrond en dikte van de watervoerende laag. Kan er genoeg geïnfiltreerd worden? Stroomt het geïnfiltreerde water niet te snel weer weg? Een studiebureau of onderzoeksinstelling helpt je op weg. 

Het is uit den boze om oppervlaktewater van onvoldoende kwaliteit te mengen in het grondwater. Het is daarom belangrijk om de (variatie in de) kwaliteit en kwantiteit van het te infiltreren water goed te kennen. Die moet voldoen aan de milieukwaliteitsnormen voor grondwater. Ook kun je best vermijden dat de chemische samenstelling van het geïnfiltreerde of geïnjecteerde water sterk verschilt van die van het grondwater. Zo verhinder je onwenselijke effecten zoals clogging, wanneer de doorlaatbaarheid van het MAR-systeem geleidelijk afneemt door de afzetting van sediment, organisch materiaal of opgeloste elementen. Dat kan de infiltratiesnelheid en het volume infiltratiewater doen afnemen.

Afhankelijk van de bron van het oppervlaktewater: kanaalwater, afvoerwater of gezuiverd afvalwater, varieert de hoeveelheid beschikbaar water in de tijd. Het is een goed idee om op voorhand zicht te krijgen op hoeveel water beschikbaar is tijdens welke periodes van het jaar. Daarvoor installeer je een debietsmeter op de bron. Volg hier goed de kwaliteitsschommelingen op. Zo kan de zoutconcentratie bijvoorbeeld variëren naargelang het seizoen: door verdamping kan het water in de zomer zouter zijn. Neem regelmatig stalen van het water en laat ze analyseren door een erkend labo om de waterkwaliteit doorheen het jaar op te volgen.

Ken je de ondergrond en watereigenschappen? Dan kun je een geschikte MAR-techniek kiezen en je overgaan tot implementatie. Afhankelijk van de techniek heb je een infiltratiebekken, infiltratieput, leidingnetwerk en zuiveringsinstallatie nodig. Neem ook hier een gespecialiseerd studiebureau onder de arm om het systeem optimaal te ontwerpen voor jouw project.

In Vlaanderen is een vergunning vereist om MAR-technieken toe te passen (VLAREM Rubriek 54). Voor een aanvraag neem je contact op met team grondwaterbeheer van de Vlaamse Milieumaatschappij.

Je bent waarschijnlijk benieuwd naar de impact van je actie. Door een (online) monitoringnetwerk op te zetten, kun je via sensoren de effecten van MAR-technieken op het grondwaterpeil nauwkeurig opvolgen. Belangrijk om te weten is dat de VLAREM-wet verplicht om een grondwatermeetnet aan te leggen rond de MAR-installatie. Dat peilmeetnet moet genoeg peilputten omvatten om de invloed te bepalen van de kunstmatige aanvullingen op 1) het grondwaterpeil en 2) de bovengrondse eigendommen.