Breng watervervuiling in kaart

Gezuiverd huishoudelijk of industrieel afvalwater mag ingezet worden voor irrigatietoepassingen, mits een watertoelating van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). De hoofdmoot bestaat uit een risicoanalyse. Die schat het risico van het hergebruik in voor het milieu en de volksgezondheid. Daarnaast vereist de aanvraag ook een gedetailleerde omschrijving van het waterhergebruiksysteem en een monitoringsplan. Wil je nagaan of de kwaliteit van het gebruikte water volstaat voor irrigatietoepassingen, dan kan je de waterkwaliteit toetsen aan richtwaardes opgesteld door het Agentschap Landbouw en Zeevisserij. Zou je het water graag gebruiken voor subirrigatie (irrigatie via ondergronds infiltrerend buizennet), dan moet het water voldoen aan strengere kwaliteitsnormen en is een vergunning noodzakelijk. Ook voor industriële toepassing kan deze bron ingezet wordt, mits zuivering in functie van de vereiste kwaliteit. De toepassingen zijn uitgebreid, waaronder de inzet als spoelwater, koelwater of proceswater.

Heel wat oppervlaktewaters en afvalwaters van bedrijven worden al frequent bemonsterd en geanalyseerd. Die data vind je gebundeld op het Geoloket Waterkwaliteit. Daarnaast bestaan er ook databanken voor specifieke micropolluenten zoals PFAS: de PFAS verkenner op de Databank Ondergrond Vlaanderen (DOV) toont potentieel vervuilende hotspots. In de buurt van zo’n gebied stijgt het risico op vervuiling dan ook aanzienlijk.   

Naast publiek beschikbare data kun je ook je oor te luisteren leggen bij buurtbewoners, lokale landbouwers en de gemeentediensten. Zij hebben misschien herinneringen aan vroegere lozingen (kleur, schuim…), brandhaarden en blusactiviteiten, incidenten… die je meetcampagne verder richting kunnen geven. 

Een meetcampagne staat niet op zichzelf, maar kadert in een gezamenlijk traject rond waterhergebruik. De eigenaar van de wateropslag is dan betrokken, net als een exploitant en één of meerdere verbruikers van de waterbron. Bij een meet- en analysecampagne zijn bijkomend een onderzoeksinstelling of laboratorium betrokken. De Vlaamse overheid bundelt de erkende laboratoria voor water. Een goede meetcampagne neemt stalen van de waterbron op verschillende tijdstippen doorheen de seizoenen. Organiseer ook staalnames stroomopwaarts van de bron om de oorzaak van vervuiling na te gaan, en stroomafwaarts van de bron om te onderzoeken hoever de vervuiling zich lokaal doorzet.

Ruwe data van labo’s moet je verder uitpluizen. Een analyse weegt de waarden enerzijds af tegenover referentiewaarden of wetgeving. Anderzijds verwerk je de ruwe data best in ruimtelijke plots en grafieken voor scherpere inzichten. Hiervoor kan je beroep doen op waterexperten van technologiebedrijven of kennisinstellingen.